รัก กับ เข้าใจ

ความรักนำมาซึ่งความเข้าใจ ความเข้าใจก็นำมาซึ่งความรัก
                เมื่อเรารู้สึกรักหรือหลงใหลอะไรสักอย่างเราจะทุ่มเทเพื่อจะเข้าถึงและเข้าใจสิ่งนั้น (ความเข้าใจคือความสามารถอธิบายได้อย่างแตกฉาน นำมาสู่การปฏิบัติและการเปลี่ยนแปลงตัวเอง) เช่น  คนที่รักการดื่มกาแฟเขาจะอ่าน  จะค้นคว้า  จะแสวงหาการลิ้มลองอย่างไม่รู้จักจบสิ้นโดยไม่ต้องมีใครมาคอยย้ำเตือน  เขาจะจดจำเรื่องราวต่างๆ ของกาแฟได้อย่างดี และ ความทรงจำในชีวิตก็มักจะเกี่ยวโยงกับเรื่องราวของกาแฟไปด้วย  เขาจะมีความสามารถในการเลือกเฟ้นกาแฟดีๆ และปรุงกินเองได้  จนในที่สุดอาจจะผสานเข้าไปในปรัชญาการดำเนินชีวิตของตนเองได้
           ไอน์สไตน์ ไม่ได้จบทางด้านฟิสิกส์  แต่รักฟิสิกส์ ไขว่คว้าศึกษาเองจนได้เป็นนักวิทยาศาสตร์เอกในโลก
            จอนห์ เลนนอน เจ้าของเพลงอมตะ Imagine  ไม่ได้จบวิชาการดนตรี  แต่รักการร้องเพลง จนได้เป็นตำนานของโลก
           บิล เกตส์ เรียนมหาวิทยาลัยเพียงปีเดียว หรือ สตีฟ จอบส์ เจ้าของแบรนด์ Apple เรียนได้เพียงไม่กี่เดือน และชื่นชอบวิชาที่เรียนวิชาเดียวคือการออกแบบตัวอักษร แต่ทั้งสองรักในคอมพิวเตอร์  จึงได้สร้างตำนานด้านคอมพิวเตอร์
           โน๊ต อุดมแต้พานิชย์ รักในการพูดและการสร้างรอยยิ้มให้กับผู้คน  เขาจึงกลายเป็นนักพูดที่มีคนคอยฟังทุกปี
           พันธ์รบ กำลา  เจ้าของแฟนไชส์  ชายสี่หมี่เกี๊ยว จบแค่ ป.4 
ทุกคนที่กล่าวมาเริ่มต้นด้วยความรักแล้วความรักก็นำเขาไปสู่ความเข้าใจในสิ่งนั้นอย่างลึกซึ้ง   รักประเภทนี้เป็น "รักที่ไม่มีเงือนไข"   ไม่คำนึงว่าจะได้อะไรตอบแทน   ไม่คาดหวังผลเกินกว่าการที่จะได้ทำ    เขาเหล่านั้นจึงมีความสุขอยู่กับการได้ทำ   

เมื่อเราเห็นคนทิ้งขยะอย่างไม่รับผิดชอบ  หรือ  คนใช้พลังงานแบบไม่บันยะบันยัง  หรือ คนตัดต้นไม้  เราอาจโอดครวญว่า  "ทำไมพวกเขาไม่ช่วยกันดูแลโลก"    ที่เขาเหล่านั้นไม่ได้รักโลกมาพอเพราะเขาไม่เข้าใจความสัมพันธ์ที่โยงใยกันอยู่    ถ้าเราทำให้เขาเข้าใจถึงความสัมพันธ์ที่โยงใยกันอยู่  ความเข้าใจนั้นจะนำเขาไปสู้ความรักได้เช่นกัน  อย่างเช่น  หญิงสาวรู้สึกรังเกียจและขยะแขยงไส้เดือนแต่เมื่อเธอเรียนรู้และได้เข้าใจ ว่าไส้เดือนมีคุณค่าต่อดินเพียงใดเธอก็จะกลับมารักไส้เดือนได้    ถ้าคนๆ หนึ่งเข้าใจถึงผลเสียและผลกระทบอย่างใหญ่หลวงของการไม่มีตนไม้  ตอนนั้นเขาก็จะกลับมารักต้นไม้

ผู้ปกครองส่วนใหญ่ของโรงเรียนต่างๆ  ที่ยังไม่ได้ให้ความร่วมมือกับโรงเรียนในการพัฒนาผู้เรียนให้เต็มศักยภาพ    ทั้งนี้เพราะผู้ปกครองเหล่านั้นยังไม่เข้าใจว่าจะต้องทำอย่างไรหรือสำคัญเพียงใด  หรือไม่ก็เพราะยังไม่ได้รู้สึกรักโรงเรียนนั้นๆ

เด็กบางคนอาจจะยังไม่ได้รักการเรียนทั้งนี้เพราะเขายังไม่เข้าใจจริงๆ ว่าการเรียนช่วยในการสร้างผลแตกต่าง อย่างไรในอนาคต   หรือ  เด็กบางคนเรียนแล้วแต่ไม่เข้าใจบางเรื่องอย่างลึกซึ้งทั้งนี้เพราะเขายังไม่ได้รักหรือสนใจในเรื่องนั้น จริงๆ ทำให้ไม่มีความเพียรพยายามในการขนขวายเรื่องนั้นต่อ

วันหนึ่งผมให้เด็กๆ ป.5 และ ป.6 เขียนมาถามครูใหญ่  ผมได้รับคำถามมากมายกว่าสี่ร้อยคำถาม   บางคำถามก็เกี่ยวข้องกับครู หรือพนักงานของโรงเรียนฯ   เช่น   ถามว่า  "ทำไม่ป้าแม่ครัวจึงไม่ค่อยยิ้มให้เรา"  หรือ "ทำไมป้าแม่ครัวจึงตักข้าวให้เราน้อย"  ผมไม่ได้ตอบคำถามนั้นทันที่แต่บ่ายวันนั้นผมเชิญป้าแม่ครัวมาที่ห้อง ป.6   ผมถามนำ เพื่อให้ป้าแม่ครัวเล่าเรื่องราวชีวิตการทำงานที่นี้ตั้งแต่เริ่มตั้งโรงเรียนว่าได้ทำอะไรบ้าง   

ป้าแม่ครัวเล่าให้เด็กๆ  ฟังว่า    “ตอนแรกนั้นยังทำกับข้าวไม่เก่งเลยต้องมาเป็นแม่บ้าน คอยปัดกวาดห้องเรียนหลังจากเด็กๆ กลับบ้าน  ล้างห้องส้วมที่สกปรกและมีกลิ่นเหม็นเพื่อให้ตอนเช้าเด็กๆ  ได้ใช้ห้องน้ำที่สะอาด  คอยขัดพื้นหรือผนังบริเวณที่เด็กๆ ทำเลอะเทอะไว้ ฯลฯ   เป็นแม่บ้านอยู่ราวสองปีก็มาเป็นแม่ครัวจนมาถึงปัจจุบัน    เป็นแม่ครัวจะต้องตื่นตอนตี่สามและทำงานยาวถึงบ่ายสาม  แต่ถ้าวันไหนมีแขกมาอบรมก็ต้องอยู่ยาวต่อไปถึงสองทุ่ม  จนจัดล้างจัดเก็บทุกสิ่งเสร็จ  และการยืนนานๆ ก็ทำให้ปวดขา”

  ผมถามเด็กๆ ว่า  "ตั้งแต่เข้าเรียนชั้นอนุบาล1 ถึง ป.6 แต่ละคนกินข้าวที่โรงเรียนไปกี่มื้อ"    

เด็กๆ นิ่งคิด และบางคนเริ่มตอบออกมาเบาๆ  "เยอะมาก" 

แล้วผมก็ให้เด็กๆ ทุกคนได้ขอบคุณป้าแม่ครัว    เมื่อเด็กๆ ได้เข้าใจหน้าที่อันหนักหน่วงของป้าแม่ครัวแล้ว เขาก็จะรักเป้าแม่ครัวมากยิ่งขึ้น  และคำถามที่เขาถามไว้ก็จะได้รับการตอบด้วยตัวเขาเอง  และเป็นคำตอบที่มาจากความเข้าใจ

รักเป็นที่มาของความเข้าใจ  และ ความเข้าใจก็เป็นที่มาของรัก