จิตศึกษา : ฝึกจิตจากภายใน

ปัญญาภายใน (8)

ว่าด้วยสัมพันธภาพของคนในโรงเรียน การที่มีเจ้าหน้าที่หรือครูที่เป็นกัลยาณมิตรที่คอยเกื้อหนุน ให้คำแนะนำ และให้ความรัก ความเมตตาเสมอ ก็มีความสสำคัญยิ่งต่อความั่นคงทางจิจใจของเด็ก ความรู้สึกปลอดภัย ไม่ถูกคุกคามจะกระตุ้นการเรียนรู้และแรงจูงใจเชิงบวกได้อย่างดี

ความสำคัญของกิจกรรมจิตศึกษาเพื่อบ่มเพาะปัญญาภายใน จะใช้เวลาประมาณ 20 นาที ในภาคเช้าก่อนการเรียนการสอนวิชาอื่น และ 20 นาทีหลังจากสิ้นสุดการเรียนวิชาต่างๆ

เป้าหมายกิจกรรมจิตศึกษาเพื่อพัฒนาความฉลาดด้านจิตวิญญาณและความฉลาดด้านอารมณ์ ให้เห็นคุณค่าของสรรพสิ่ง การน้อมนำสิ่งที่ดีงามเข้าไปสู่จิตใต้สำนึก ทั้งยังเตรียมความพร้อมของนักเรียน ให้อยู่ในภาวะคลื่นสมองต่ำ และมีความพร้อมในการเรียน ดังนี้

-          * กิจกรรมที่มุ่งเสริมสร้างพลังสงบให้เกิดความสงบภายในและการผ่อนคลาย  เช่น  ขณะทำกิจกรรมก็เปิดเสียงดนตรีที่มีลักษณะของคลื่นความถี่ต่ำเพื่อเหนี่ยวนำคลื่นสมองของเด็กให้มีความถี่ต่ำลง   การทำโยคะเพื่อการบริหารอวัยวะภายในและเพื่อบริหารลมหายใจ  ให้ได้อยู่กับลมหายใจ    การทำบอร์ดีแสกนเพื่อการผ่อนคลายแบบลึกและบ่มเพาะสิ่งที่ดีงามในจิตใต้สำนึก  หรือ  แม้กระทั้งการนวดตัวเองหรือนวดกันและกันเพื่อส่งความรู้สึกดีต่อกัน

-         *  กิจกรรมที่มุ่งให้เกิดสติ   เพื่อให้เด็กได้มีความชำนาญในการกลับมารู้ตัวได้เสมอๆ  ซึ่งเป็นเครื่องมือสำคัญที่จะทำให้เด็กรู้เท่าทันอารมณ์และการกระทำที่กำลังเกิดขึ้นในแต่ละขณะ  เพื่อจะได้รู้ว่าควรหยุดหรือดำเนินกิจกรรมนั้นต่อ  ตัวอย่างกิจกรรมเช่น  การเดินตามรอยเท้า  การกำกับกาย  การอยู่กับลมหายใจ  การบอกการรับรู้จากประสาทสัมผัสขณะนั้น  Brian Gym    

-        *   กิจกรรมฝึกสมาธิหรือการจดจ่อ  ให้เด็กมีความสามารถในการคงสมาธิได้ยาวขึ้นเพื่อกำกับความเพียรทั้งการเรียนรู้และการทำงานให้สัมฤทธิผล    เช่น   กิจกรรมส่งน้ำ  ส่งเทียน   ต่อบล็อก  Brian Gym   การจิตนาการเป็นภาพ  การร้อยลูกปัด  การร้อยมาลัย  การพับกระดาษ  การวาดภาพ  การฟังนิทานหรือเรื่องเล่า  พิธีชา  พิธีจัดดอกไม้  

-         *  กิจกรรมที่มุ่งให้เห็นความเชื่อมโยง  เห็นคุณค่าของตัวเอง คนอื่น หรือสิ่งอื่น  ตัวอย่างกิจกรรมเช่น  การสนทนากับต้นไม้   การเล่าข่าว  การค้นหาคุณค่าจากสิ่งที่ไร้ค่า   การขอบคุณสิ่งต่างๆ   การค้นหาต้นกำเนิดของตัวเราและสิ่งต่างๆ   การพิจารณาถึงการเปลี่ยนแปลงและความเสื่อมของตัวเองและสิ่งต่างๆ

-          * กิจกรรมที่มุ่งให้เกิดการบ่มเพาะจิตสำนึกที่ดีงาม  นิทาน  เรื่องเล่า  เพื่อการใคร่ครวญ  การใช้คำที่ให้พลังด้านบวก  การเป็นอาสาสมัครช่วยเหลื่อผู้อื่น   การเดินทางไกล  การอยู่ตามลำพังกับธรรมชาติ    

-          * กิจกรรมที่มุ่งบ่มเพาะพลังความรักความเมตตา เช่น  การไหว้กันและไหว้สิ่งต่างๆ   การกอด  การขอบคุณกันและขอบคุณสิ่งต่างๆ    การยกย่องชื่นชมความดีงามของคนอื่นๆ   การร่วมร่วมกันชื่นชมศิลปะ

   ที่มา : กรุงเทพธุรกิจกายใจ ฉบับที่ 91 (26 ก.พ. - 6 มี.ค. 2555)